Meer dan Keuls water

Vrijdag bracht ik samen met enkele andere collega’s een bezoek aan de StadtBibliothek Köln. De trip, georganiseerd én betaald door het Antwerpse provinciale bibliotheekcentrum, bood de mogelijkheid om eens verder te kijken dan de Vlaamse bibliotheekwereld en kennis te maken met de minder gekende Duitse sectorgenoten.

De Keulse openbare bibliotheek is zeker geen architectonische aantrekkingspool, zoals de meeste gebouwen in de binnenstad trouwens. Het dertien-in-een-dozijn betonnen blok roept weinig begeestering op en ook de inrichting is erg traditioneel en oogt wat overjarig. Komende uit een bibliotheek die reeds 5 jaar geleden de overstap maakte naar RFID-zelfbediening doet het hanteren van demagnetiseringsstempels door de baliemedewerkers dan ook de wenkbrauwen fronsen. Maar van al deze tekortkomingen is bibliothecaresse Hannelore Vogt zich terdege bewust. Twee jaar geleden verzeilde ze vanuit de herhaaldelijk bekroonde Würzburger Stadtbücherei in Keulen met de opdracht de plaatselijke bibliotheek een nieuw elan te bezorgen. En ook al zijn de financiële middelen beknot, hier en daar zijn toch al tekenen merkbaar van de nieuwe wind die door de instelling waait.

Op personeelsvlak wordt duidelijk gekozen voor professionalisering en verjonging. De inrichting werd hier en daar reeds beperkt onder handen genomen, getuige de presentatieruimte in de inkomruimte en de speelsere jeugdafdeling (weliswaar in een van daglicht verstoken kelderruimte). Het duidelijkst merkbaar is de vernieuwing echter op het terrein van de digitale bibliotheek waarbij getracht wordt het digitale aanbod naadloos te laten aansluiten op het klassieke bibliotheekaanbod. Zo kan het Keulse bibliotheeklid via de bibliotheekwebsite reeds e-books, luisterboeken, muziek en kranten digitaal ontlenen. Via allerlei (korte) cursussen die de bib organiseert, al dan niet in samenwerking met andere organisaties, probeert de instelling haar gebruikers ook mediawijsheid bij te brengen.

Een aparte vermelding verdient ook de Minibib. Een beperkte bibliotheekvoorziening in het stadspark die draait op giften, vrijwilligers en véél enthousiasme. De aangeboden boeken (en alleen maar boeken) zijn hoofdzakelijk giften van maximaal 2 jaar oud en worden uitgeleend op basis van vertrouwen; geen registratiesysteem van lezers of uitleningen enkel wat turven om het aantal uitleningen te kennen. En het werkt, op een zeldzame uitzondering na komt alles mooi terug. Meer zelfs, volgens de aanwezige vrijwilliger voelen de gebruikers zich meer dan normaal verantwoordelijk voor het geleende.

Tussendoor bracht de archivaris ons ook op de hoogte van de stand van zaken in zijn instelling na de dramatische gebeurtenissen van maart vorig jaar toen een groot gedeelte van het Keulse archief instortte. Hoopvol is dat vermoedelijk 80 à 85 % van het archiefmateriaal kan gered worden. Alleen blijft onzekerheid over de staat waarin de stukken kunnen geconserveerd worden nu begonnen is met het opvissen van de restanten uit de ondergelopen put. Bovendien zal het nog tientallen jaren duren vooraleer de over diverse instellingen verspreide collectie opnieuw is geordend en ontsloten.

Kortom, deze mooi verzorgde en piekfijn georganiseerde studiereis bood de deelnemers tijdens de terugreis voldoende stof tot nabeschouwing.