‘t Is goed geweest

Zopas de deur van de bibliotheek achter me dichtgetrokken na een vermoeiend, druk maar vooral heel leuk weekend in het teken van de strip. Het begon eigenlijk al weken geleden met de voorbereiding van de Jan Bosschaert tentoonstelling, maar de apotheose kwam er eigenlijk pas dit weekend. Zouden de bezoekers even enthousiast zijn over het gebodene als wijzelf?

De officiële opening gisterenmorgen was in ieder geval geslaagd. De nodige belangstelling met bovenop een enthousiaste Jan Bosschaert die meer dan in zijn nopjes was met het originele verjaardagscadeau. Nadien stroomden de stripenthousiasten binnen en dit samen met de normale zaterdagse bezoekers zorgde ervoor dat de teller ‘s avonds werd afgesloten op 1426. Meer moet dat echt niet zijn.

Vandaag, we waren uitzonderlijk open ter gelegenheid van de stripbeurs, kwam het wat traag op gang maar eenmaal de middag gepasseerd nam de belangstelling zienderogen toe. Uiteindelijk mochten we (op wat normaal een sluitingsdag is) 708 “vrienden van de strip” begroeten. Het leuke van zulke evenementen is dat je mensen over de vloer krijgt die vaak nog nooit (of lang geleden) in de bib geweest zijn. En van hun reacties kunnen we nog erg veel leren.

Onder andere dat we nog niet zo laagdrempelig zijn als we zouden willen. Het is ongelooflijk hoe vaak vandaag hoofden door de inkomdeur werden gestoken waarna de lijven slechts volgden nadat eerst de nodige overredingskracht werd ingezet. En eens binnen blijkt dat nieuwe bezoekers dan problemen hebben om opnieuw buiten te geraken. Ze vinden de uitgang niet!

Maar eigenlijk liep alles gewoon op wieltjes, niet in het minst vanwege de inzet van enthousiaste medewerkers. Want één ding weet ik ondertussen goed, je bereikt als bibliothecaris niets wanneer je niet kan terugvallen op een groep bevlogen gelijkgezinden.

Goed gevuld!

Dat is het minste wat van de dag van vandaag kan gezegd worden. De voormiddag een gesprek met Stijn Janssen, journalist van Suiker, het nieuwe Kempense  cultuurmagazine over de toekomst van mijn bibliotheek. Bij controle van de opgenomen tape had ik de indruk dat hij het toestelletje op fast forward had gezet; uiteindelijk bleek dat ik weer sneller gesproken had dan mijn schaduw.

Tussendoor de projector uitgetest met het filmpje over Jan Bosschaert dat vanaf zaterdag en verder gedurende twee maanden de retrospectieve van deze kunstenaar gaat opluchten. We hebben wat ramen moeten verduisteren om een presentabel beeld te krijgen. De korte dagen spelen hier in ons voordeel.

Vannamiddag presenteerden provincie en architecten hun ontwerp voor onze nieuwe balieruimte. Als je zo brutaal bent om een stuk van onze ruimte in te palmen, moet je wel met een goed alternatief op de proppen komen. De eerste indruk was niet direct negatief, al leerde een tweede lezing (en er komt er nog zeker een derde en vierde) dat er toch wel snel aan een aantal gegevenheden werd voorbijgegaan. Belangrijk was niet wat werd getekend, maar vooral wat niet werd getekend. Ik voel al aan mijn water dat er een ‘ja, maar… ‘ gaat volgen.

Tot slot nog eens door de bib gelopen om de opgehangen werken van Bosschaert te bekijken. Zowat elke vrije muurruimte is ingepalmd en nog is niet alles uitgepakt. Hier gaan heel wat bezoekers duimen en vingers bij aflikken.

Met de A van innoveren

Zij die me kennen weten dat ik een koele minnaar ben van de provincie (in eerste instantie de provincie A, maar bij uitbreiding ook de andere leden van de familie). Kort samengevat vind ik het een overbodig bestuursniveau waarvan de taken evengoed, zoniet beter, op een hoger (regionaal) of lager ((inter)gemeentelijk) echelon kunnen worden uitgevoerd. Deze overweging belet me echter niet om toe te geven dat af en toe toch een lovenswaardig initiatief uit de kokers van de provinciale breinen komt opborrelen.

Tot deze categorie behoort zeker het vandaag voorgestelde ‘subsidiereglement voor bibliotheekinnovatie in de provincie A’ (tekst nog niet beschikbaar op de website van het PBC). Hiermee wil de provincie de openbare bibliotheken uit haar werkgebied stimuleren om open te staan voor vernieuwing en verandering. Het verrassende aan het reglement is dat het daarbij niet enkel gaat om “technologische vernieuwingen of herinrichtingen, maar dat ook inventieve werkprocessen, creatief personeelsbeleid, inspirerende bibliotheekmarketing of originele ledenwerving” voor subsidiëring in aanmerking komen.

Natuurlijk had de maximale financiële tussenkomst nog hoger mogen zijn, had de papierberg wat mogen krimpen en de 5-jaren grens naar beneden mogen opschuiven. Maar ook met het huidige aanbod moet het de Antwerpse bibliotheken een innovatie-impuls kunnen geven. Het enige wat in het voorliggende reglement ontbreekt is de presentatie van de goedgekeurde projecten. Het kan niet de bedoeling zijn dat de toegekende middelen enkel de aanvragende bibliotheek en haar gebruikers ten goede komen; ook de andere bibliotheken moeten kennis en gebruik kunnen maken met en van het gepresteerde denk- en doewerk. Een forum waarop de projecten worden voorgesteld en toegelicht, lijkt me dan ook een welgekomen aanvulling; het Digitaal Kenniscentrum Vrieselhof het meest aangewezen instrument.

Een beetje mismoedig…

… ben ik wel geworden nu ik de volledige zelfevaluatielijst van Locus heb doorworsteld. Gelukkig betrof het de evaluatie van mijn bibliotheek en niet zo’n persoonlijke Flair-misschien-ben-ik-wel-een-geweldige-minnaar-bevraging. Met een dergelijk resultaat had ik in die test geen gensters geslagen, laat staan dat ik me nog met opgeheven hoofd tussen een vrouwelijk publiek had durven vertonen. Dit maar om te vertellen dat mijn eerdere vermoeden bewaarheid is geworden. We hebben met onze bib nog een heel lange weg te gaan. En al kunnen we wel wat lofwaardige pogingen voorleggen, de weg naar een goed georganiseerde, kwaliteitsvolle en stevig onderbouwde bibliotheekwerking zal nog erg lang zijn.

Is dit een reden om bij de pakken te blijven zitten? Natuurlijk niet, zelfkennis is het begin van alle wijsheid, en waar een wil is is een weg, en Rome werd ook niet in één dag gebouwd. Kortom, Locus kom op met die instrumenten dat we er aan beginnen!

Netwerken

Ik was gisteravond aanwezig op de infoavond van de Werkgroep Industrie Turnhout, de lokale antenne van Voka – Kamer van Koophandel Kempen. Mijn belangstelling was vooral gewekt door de lezing van de gastspreker Phillip Vandervoort, General Manager BeLux van Microsoft. Onder de titel ‘A new world of work’ presenteerde hij een visie op de veranderende manier van bedrijfsvoering door de steeds sneller voortschrijdende technologische evolutie en de impact hiervan op werkrelaties en –processen. Het wekt geen verwondering dat de spreker stil bleef staan bij het gemak waarmee onze kinderen aan multi-tasking doen en de invloed hiervan op organisaties wanneer deze groep zich als nieuwe medewerkers op de arbeidsmarkt komt aanbieden. Een ervaring die heel wat (oudere) bibliotheekmedewerkers zullen herkennen omdat ook zij in de dagelijkse praktijk geconfronteerd worden met gebruikers die veel vertrouwder zijn met de werking van de nieuwe media dan zij als informatiespecialisten zelf zijn.

Het tweede gedeelte van de avond gaf kans tot gestructureerd netwerken. Een achttal thematafels en een verplicht rouleren van de deelnemers bood de mogelijkheid om kennis te maken met de aanwezigen, maar creëerde ook de gelegenheid tot (weliswaar in tijd beperkte) discussie over afgelijnde onderwerpen.

En wat hebben wij op z’n Huysentruyts nu geleerd?

-  Ten eerste: de bedreigingen die zich voor de bedrijfswereld aandienen hebben ook hun invloed op de werking van de bibliotheek.

- Ten tweede: in deze snel veranderende wereld kan de bibliotheek nog duidelijk haar plaats opeisen als informatiebemiddelaar en kenniscentrum voor mediawijsheid.

- Ten derde: de keuzes die de Bibliotheek Turnhout in haar visiedocument maakt zijn juiste keuzes.

Over het muurtje gluren

Vandaag was ik te gast op het ‘Digitaal Dommeldal Congres’ in Geldrop (Nederland). De bibliotheek aldaar vierde het 60-jarig bestaan niet met een terugblik op het, vermoedelijk erg rijke, verleden maar met een blik in de toekomst. Een lovenswaardig initiatief, vooral als je ook je collega’s laat meegenieten. Alleen jammer dat het enkel aan ondergetekende te danken was dat ‘Internationaal’ aan de titel kon worden toegevoegd. Het programma bood voldoende smakelijke brokken om ook de Vlaamse bibliothecarissen te kunnen boeien.

Waar Hans van Driel van de Tilburgse universiteit het in zijn openingsrede over de postmoderne bibliotheek nog eerder beschouwelijk hield, werd daarna de weg vrijgemaakt voor de (sommige iets minder) concrete digitale producten waarmee de bibliotheek van de toekomst zich moet waarmaken. Vaak prachtige realisaties maar… toch telkens met een zweem van herkenning, van ‘dit heb ik eerder al eens ergens gezien/gehoord’. Want dat is de grote conclusie van deze congresdag: in Nederland en Vlaanderen wordt op ditzelfde moment tijd, geld en energie gestoken in de ontwikkeling van (nagenoeg) identieke producten. Wanneer dit gebeurt door privé-ondernemingen is daar best mee te leven; de vrije mededinging en nadien de leukere prijszetting. Maar wanneer de inspanning geleverd wordt door overheids- of door de overheid gesteunde instellingen, heb ik grotere bezwaren. Waarom wordt niet eens over het muurtje gegluurd om te kijken waar de buren mee bezig zijn? Waarom steken al die knappe koppen in Vlaanderen en Nederland de hoofden niet meer bij elkaar tot meerdere eer en glorie van portemonnee en bibliotheek?

Gezocht : alerte cultuursector

Deze kop kon je vandaag in De Standaard lezen bij een artikel over een beleidsnota van onze cultuurminister. Een halve pagina lager komen we te weten dat minister van Media Ingrid Lieten een kenniscentrum voor mediawijsheid wil oprichten. Dat kenniscentrum moet mensen wegwijs maken in het media-aanbod.

En of we alert zijn! Als ik me niet vergis is er in elke Vlaamse gemeente een openbare bibliotheken op het terrein van het media-aanbod actief. Meer zelfs, in het visiedocument van mijn bibliotheek (waaraan momenteel de laatste hand gelegd wordt) staat zelfs expliciet dat “de Bibliotheek Turnhout op vlak van levenslang leren een volledig educatief aanbod zal ontwikkelen rond leesbevordering, informatievaardigheid en mediawijsheid”. Ik moet eens met onze minister van Media gaan praten, denk ik.

Of beter nog: Ingrid Lieten moet eens gaan praten met Joke Schauvliege. Als we de raad krijgen om zuinig om te gaan met de ter beschikking gestelde middelen, valt er daar toch wel wat samen te werken. De openbare bibliotheken als mediawijze laagdrempelige organisaties, daarin ondersteund door hun steunpunt Locus en digitaal kenniscentrum Bibnet, kunnen zo de rode loper uitrollen voor de naar kennis en wijsheid dorstende bezoeker.

We waren in de jaren negentig toch ook de pioniers in het aanbieden van internet voor iedereen? Of niet soms?