Over duiven en andere certificaten

(Zeven uitdagingen, deel 3)

In gesprekken met collega’s over het introduceren van zelfbediening in de bibliotheek wordt deze boot vaak afgehouden met het argument dat hun bibliotheek een belangrijke sociale functie vervult in de plaatselijke gemeenschap. Bij doorvragen blijkt het dan vaak te gaan over het gesprekje aan de balie met Jef met de pet over de duiven die niet willen vallen of de babbel met Stanske wiens kleindochter het toch niet getroffen heeft met hare vent. Het gepaste oor bieden voor deze klachten behoort dus blijkbaar tot de kerntaken van de moderne bibliotheek want, aldus de collega’s, het decreet lokaal cultuurbeleid verwijst uitdrukkelijk naar de gemeenschapsvormende taak van onze instelling. De vaststelling dat het wel een dure investering is om een geschoolde medewerker met deze opdracht op te zadelen wordt duidelijk niet gedeeld. Nochtans lijkt het mij geen onmogelijke opdracht om hiervoor een geïnteresseerde (brug)gepensioneerde te vinden die, in ruil voor een lekker kopje koffie, op regelmatige basis in de bibliotheek luister-/pispaal wil spelen.

Ik ben dan ook verheugd in “Zeven uitdagingen” (p. 16) te lezen dat de functies ‘gemeenschapsvorming’ en ‘ontmoeting’ niet tot de kernopdracht van de bibliotheek behoren. Ik citeer met volle instemming: “De bibliotheek is er niet om mensen bij elkaar te brengen, maar wel om toegang te geven tot informatie en cultuur.” Ga daar maar eens lekker tegenaan staan beste kletsmajoren. Steek uw energie in dat waar het werkelijk om draait en sus uw geweten niet met het goedkope succes van de vluchtige babbel.

In dat kader moet ook het streven naar een duidelijk kwaliteitsbeleid voor bibliotheken gezien worden. Ik ben mij er terdege van bewust dat de werking van elke bibliotheek sterk afhankelijk is van de plaatselijke context maar dit mag niet beletten dat er duidelijke criteria worden opgesteld waaraan een moderne kwaliteitsvolle bibliotheek dient te voldoen. Wat mij betreft mag hier zelfs met service-schalen gewerkt worden verbonden aan een certificering, m.a.w. een oplijsting van diensten gekoppeld aan niveaus. Op die manier wordt het voor de bezoeker overduidelijk wat hij of zij mag verwachten van de bibliotheek waarvan gebruik gemaakt wordt. Een koppeling aan inwonertal van de gemeente is allerminst nodig. Het bestuur beslist welke diensten worden aangeboden en ziet die keuze duidelijk vertaald in een kostenplaatje. Voor de bibliothecaris betekent dit duidelijkheid over het realiseerbare en de mogelijkheid om de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk in te zetten. Een hoger service-niveau halen betekent dan meer middelen ter beschikking krijgen (voor welbepaalde doelen) of door samenwerking efficiënter gaan werken en zo de gelegenheid krijgen om nieuwe diensten aan te bieden.

(Wordt vervolgd)