De afgrond wenkt

Althans die indruk kan je krijgen bij het lezen van het hoofdstukje “Hoe zal het bibgebruik in de toekomst evolueren?” uit Zeven uitdagingen (p. 8).

Bij de dominante trends wordt zomaar beweerd dat het aantal ontleningen daalt. Is dit inderdaad overal het geval? En zo niet, waar zie je dan de tegengestelde beweging? Recent las ik in de krant nog over de aanzienlijke groei van het bibliotheekgebruik in de nieuwe bib van Genk. En ook andere bibliotheken met een (ver)nieuwbouw zien meestal een duidelijke stijging van bezoekers en uitleningen. Ook bibliotheken met vernieuwende ideeën kennen een opwaartse trend. Is dit trouwens anders in de commerciële sector? Ook daar zien zaken die jarenlang met hetzelfde interieur werken en die hun aanbod niet aanpassen aan de veranderende wensen van hun klanten hun omzet dalen. Waarom zou dit bij bibliotheken anders zijn? Is de daling van het aantal ontleningen dan een dominante trend of is het een algemene waarheid dat elke instelling, organisatie of zaak die niet voortdurend vernieuwend bezig is vroeg of laat hiervan de gevolgen moet dragen.

Wat verder nog zo’n bewering. “De algemene verwachting is dat het aantal leners en het actieve gebruik van de bibliotheek in de toekomst onvermijdelijk zullen dalen”. Leners? Mijn bibliotheekwerking draait toch niet alleen om leners. Ik heb heel wat regelmatige gebruikers/bezoekers die nooit iets ontlenen maar die wel intensief gebruik maken van de diensten die wij verlenen. Ja, ook de kopers van lampolie zijn zo goed als verdwenen maar die winkel die vroeger olielampen verkocht is nu misschien een bloeiende elektrozaak. En onvermijdelijk? Mag ik de auteur dezer uitspraak aanraden om een glazen bol aan te schaffen en zich te verzekeren van een standplaats als waarzegger(ster). Met een dergelijk geloof in de eigen onfeilbare voorspellingen wacht een glorierijke toekomst. Oh ja, even vergeten dat ook de kermissen een onvermijdelijk verdwijnen is voorspeld.

Om deze negatieve tendens te keren kunnen de bibliotheken volgens de tekst op een drietal zaken inzetten maar ze zullen vooral moeten nadenken over de producten en diensten die aangeboden worden.

Het worstcasescenario zullen we dan niet te danken hebben aan externe factoren maar wel aan het gebrek aan moed of daadkracht om vooruit te kijken en de noodzakelijke beslissingen te nemen.

(wordt vervolgd)